KEY ödemelerini alamayanlar ne yapacak?

KEY ödemelerini alamayanlar ne yapacak?
Ülkemizin önemli gündem maddelerinden birisi son günlerde şüphesiz Konut Edindirme Yardımı (KEY) oldu. KEY ödemesinden umudunu kesenlerden bazıları çok kolay bir şekilde paralarını aldıkları gibi, kolay alabileceğini düşünenlerden önemli bir kısmı henüz paralarını alamadılar. Yani herkes için sürprizlerle dolu bir süreç yaşanıyor.
Neden böyle bir karışıklık yaşandığını belirtmekte fayda var. Öncelikle KEY kesintileri 1987-1995 yılları arasında yapılmıştır. Aradan geçen bunca süre içinde KEY kesintileri tasfiye edilmediği için kayıtların önemli bir kısmı güncelliğini kaybetti. Bazı kurumlar bu ödemelerden umudunu kestiği için ve 10 yıllık zaman aşımı tamamlandığından dolayı kayıtlarını imha etmiştir. Kamu kurumları, arşiv sorunu nedeniyle KEY kayıtlarını sağlıklı bir biçimde muhafaza edememiştir.
Sonunun esası bu olmakla birlikte, ödemelerde T.C. vatandaşlık numarası zorunluluğu getirilmesi, ödemeyi yapacak kuruma (Tasfiye Halindeki Emlak Bankası ve Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına) bilgilerin sağlıklı verilmemiş olması gibi sebepleri de eklediğimizde ortaya bu manzara çıktı.
Resmi Gazete’de yayınlanan listede isimleri bulunmayanlar ile Ziraat Bankasından ödeme alamayanların büyük bir kısmı Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK)’na müracaat ettiler. Bu kadar yoğun bir talebi bir kurumun kısa bir sürede cevaplandırması fizik kurallarına terstir.
Memurlar kendi kurumuna başvurmalı
Ayrıca herkesin SGK’ya gitmesine gerek yoktur. Özellikle kamu çalışanları (memurlar) KEY ödemesini alamadıkları takdirde mutlaka kendi kurumlarına müracaat etmeleri gerekiyor.
Örneğin; bir öğretmen KEY ödemesini alamazsa yapması gereken KEY kesintilerinin yapıldığı dönemde çalıştığı okul veya milli eğitim müdürlüklerine dilekçe ile müracaat etmektir. Memurların kendi kurumları doğru bilgileri ödeme yapacak kuruma ulaştırırsa sorun kalmayacaktır.
Sizlerden gelen sorulardan özellikle devlet memurlarının nereye müracaat edeceklerini bilmediklerini veya SGK kurumuna giderek zaman kaybettiklerini görüyoruz. Tekrar ediyorum; devlet memurlarının KEY ödeme işlemleri ve belgeleri çalıştıkları kurumlar tarafından düzenlenmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlık Numarası girilmeyenler KEY parasını alamadıkları için bu işlemin yapılması bir zarurettir. T.C. numarası girme işlemi ise kesinti yapılan dönemde çalışılan kurum tarafından yapılmaktadır.
İşçiler SGK’ya gidecek
İşçi statüsünde çalıştığı dönemde KEY kesintisi yapılan vatandaşlarımız ödeme alamadıkları takdirde SGK’ya müracaat etmelidirler. Yapılacak müracaatların mutlaka belgeye dayanması gerekiyor. Öncelikle çalıştıkları işverenden KEY ödemesinin yapıldığına dair bilgi ve belge alarak SGK’ya gitmelidirler.
İşverenden bilgi ve belge alamayanlar da SGK’ya müracaat edebilirler. Ancak bunların sonuç alması mümkün olamayacağı gibi gecikmeli de olabilir. İşveren ödeme yapmadıysa kurumun yapabileceği bir şey kalmıyor. Kurum sadece eksiklikler nedeniyle yapamadığı girişleri yapabilir veya yeniden giriş yapabilir. Öncelikle sabırlı olunmasını tavsiye ediyoruz. Bir an için binlerce başvurunun kısa sürede cevaplanması mümkün görünmüyor.
Büyük iş yerlerinde çalışan veya sendika üyesi olan işçilerin tek tek müracaat etmeleri yerine işverenden alacakları belgeler ile toplu müracaat etmelerinde fayda var.
Diğer yandan SGK’ya yazılacak dilekçede işçinin adı, soyadı, T.C. nosu, sigorta sicil numarası, işverenin unvanı ve adresi gibi bilgilerin mutlaka yazılması, mümkünse iş yeri sicil numarasının da belirtilmesi hem kurumun işini kolaylaştıracak, hem de daha hızlı para alınmasını sağlayacaktır.
Kimler KEY ödemesi alamayacak?
Öncelikle KEY kesintilerinin yapıldığı dönemde lojmanda oturan devlet memurları KEY ödemesi alamayacaklar. Hatırlanacağı üzere, lojmanda oturan memurlar için KEY kesintisi yapılmamıştır. Konut edindirmeye yönelik olduğu için ilk bakışta doğru bir uygulama olduğu düşünülse de lojmandan ayrılmak zorunda kalan memurların konut ihtiyacı tartışılmaz. Uygulama yaklaşık 13 yıl önce sona erdiği için bu konuyu tartışmanın faydası kalmamıştır.
İkinci olarak, devlet sektöründe memur statüsünde çalışan eşlerden birisi ancak KEY ödemesi alabilecek. Eşlerden her ikisinde de KEY ödenmesi mümkün değildir. Boşanan eşlerden birisi KEY ödemesi alabilir. Kesinti yapılan dönemde tercih edilen kim ise eşlerden tercih edilen yardım alabilecek.
Üçüncü olarak, özel sektörde olanlardan en az 10 ve üzerinde işçi çalışan işçiler KEY ödemesi alabilmektedir. On kişinden daha az işçi çalışan iş yerlerinde çalışanların KEY yardımı alması yasal olarak mümkün değildir.
Bir kişinin getirdiği belgeyle kamu kurumunun veya SGK’nın arşiv bilgileri uyuşmuyorsa kişinin itirazı reddedilecek. Bütün bunlardan sonra kişi yine de alacağı olduğunu düşünüyorsa yargı mercilerinde hakkını arayabilir.
Mirasçılar da alabilirler
Vefat eden kişi adına geride kalan mirasçıları ellerinde bulunan veraset ilamıyla bankadan kendi adlarına düşen hisselerini alabilirler. Mirasçıların KEY ödemesi alabilmesi için;
Vukuatlı nüfus kayıt örneği, veraset ilamı, varislerin hepsinin nüfus cüzdanı fotokopisi, varislerin hepsi (vekaleti olanların vekalet belgeleri de olabilir) ve vergi dairesine borcu olmadığına dair yazı gereklidir.
Kişi hâlâ sağ ise normalde kendisinin gitmesi gerekiyor; nüfus cüzdanıyla. Ancak kişi kendi gitmek istemiyorsa noterden bir vekaletname düzenleyerek başkasının gitmesini temin edebilir.
Son olarak KEY ödemesi alamayanların son başvuru tarihinin 28 Ekim olduğunu belirterek bu sürenin kaçırılmaması yönünde okuyucularımızı uyarmak istiyorum.